Rugstreepsteurgarnaal
|
|
Amerikaanse strandschelp
 De langstaartkustworm Tubificoides heterochaetus is een oligochaete worm die voor het eerst in Belgische wateren is waargenomen in 1952, in het Schelde-estuarium nabij Doel. Men is niet zeker waar de soort oorspronkelijk voorkwam en hoe ze tot bij ons zou zijn geraakt. Men vermoedt dat de ze eigenlijk altijd al van nature voorkwam in riviermondingen langs de Noord-Atlantische kusten, maar nooit eerder is ontdekt en bestudeerd geworden. Vandaar dat de soort door sommige wetenschappers wordt getypeerd als cryptogeen.
|
Contents
- 1 Wetenschappelijke naam
- 2 Oorspronkelijke verspreiding
- 3 Eerste waarneming in België
- 4 Verspreiding in België
- 5 Verspreiding in onze buurlanden
- 6 Wijze van introductie
- 7 Redenen waarom deze soort zo succesrijk is in onze contreien
- 8 Factoren die de verspreiding beïnvloeden
- 9 Effecten of potentiële effecten en maatregelen
- 10 Specifieke kenmerken
- 11 Weetjes
- 12 Geraadpleegde bronnen
Wetenschappelijke naam
Tubificoides heterochaetus Michaelsen, 1926
Oorspronkelijke verspreiding
De langstaartkustworm komt voor langs beide zijden van de Noord-Atlantische oceaan en werd ook al waargenomen in het noordoosten van de Stille oceaan. De Noordwest Atlantische regio lijkt wel een hotspot voor de soortendiversiteit van het genus Tubificoides, dus is het mogelijk dat ze hier zijn ontstaan. Dit is echter niet zeker, gezien deze soort een ten tijde van zijn beschrijving reeds heel wijd verspreid was (Kvist et al, 2010)[1].
Hoewel de soort aan beide zijden van de Atlantische oceaan voorkomt, gedijt hij enkel in brakwatergebieden (Seys et al, 1999)[2].
Eerste waarneming in België
De langstaartkustworm werd voor de eerste maal in België waargenomen op 25 september 1952 in het Schelde-estuarium nabij Doel, in de modder van een greppel. De soort werd toen onder de niet correcte naam Limnodrilus heterochaetus gerapporteerd (Konietzko, 1953)[3]. Het is echter mogelijk dat de soort hier altijd al aanwezig geweest is, maar eerder nooit werd opgemerkt. Wetenschappers noemen dergelijke soorten cryptogeen (Kerckhof, 2007)[4].
Verspreiding in België
In België komt deze worm voor in de brakwaterzone van het Schelde-estuarium, tussen Antwerpen en de Nederlandse grens (Seys et al 1999)[5]. Omdat de soortengroep oligochaeten, waartoe deze soort behoort, zelden tot op soort niveau bestudeerd wordt (Pers. Comm. Sander Wijnhoven)[6] is het is niet zeker of de soort ook voorbij de Nederlandse grens voorkomt. Er wordt echter aangenomen dat dit wel het geval is (Persoonlijke mededeling door Jan Soors 2011)[7].
Verspreiding in onze buurlanden
De langstaartkustworm is wijdverspreid in Europa (Brinkhurst, 1981)[8]. De worm werd voor het eerst beschreven in 1926, op basis van exemplaren uit de Zuid-Baltische Zee. Later werd de soort ook teruggevonden in het Elbe- en Wezer-estuarium in Duitsland en in Finland (Wolff, 2005)[9]. In de toenmalige Nederlandse Zuiderzee (het huidige IJsselmeer) bleek deze soort in 1927 de meest algemene worm te zijn, hoewel hij er tijdens een onderzoek in 1921 niet gevonden werd. Dit wijst erop dat de introductie ervan in de Zuiderzee tussen 1921 en 1927 moet hebben plaatsgevonden (Wolff, 2005)[9]. Genetisch onderzoek op Nederlandse populaties in het Grevelingenmeer doet vermoeden dat de soort hier verscheidene keren onafhankelijk van elkaar werd geïntroduceerd. Verder werd deze worm in Europa ook al waargenomen in de Zwarte en Middellandse Zee (Kvist et al, 2010)[1].
Wijze van introductie
Het is niet geweten hoe deze soort in Belgische wateren is terechtgekomen (Wolff, 2005)[9].
Redenen waarom deze soort zo succesrijk is in onze contreien
TEKST
Factoren die de verspreiding beïnvloeden
TEKST
Effecten of potentiële effecten en maatregelen
TEKST
Specifieke kenmerken
TEKST
Weetjes
TITEL
TEKST
Geraadpleegde bronnen
- ↑ 1.0 1.1 Kvist, S.; Sarkar, I.N.; Erséus, Ch. (2010). Genetic variation and phylogeny of the cosmopolitan marine genus Tubificoides (Annelida: Clitellata: Naididae: Tubificinae) Mol. Phylogenet. Evol. 57: 687-702. details Cite error: Invalid
<ref>tag; name "kvist2010" defined multiple times with different content - ↑ Seys, J.; Vincx, M.; Meire, P. (1999). Macrobenthos van de Zeeschelde, met bijzondere aandacht voor het voorkomen en de rol van Oligochaeta: eindrapport OMES 1995-1998, partim Benthos. Rapport Instituut voor Natuurbehoud, 99.4. Instituut voor Natuurbehoud: Brussel. 81 pp. details
- ↑ Konietzko, B. (1953). Notes sur les oligochètes de Belgique: 1. Eaux saumâtres du Bas-Escaut Bull. K. Belg. Inst. Nat. Wet. 29(43): 1-13. details
- ↑ Kerckhof, F.; Haelters, J.; Gollasch, S. (2007). Alien species in the marine and brackish ecosystem: the situation in Belgian waters Aquat. Invasions 2(3): 243-257. details
- ↑ Seys, J.; Vincx, M.; Meire, P. (1999). Spatial distribution of oligochaetes (Clitellata) in the tidal freshwater and brackish parts of the Schelde estuary (Belgium) Hydrobiologia 406: 119-132. details
- ↑ Persoonlijke communicate Sander Wijnhoven 2011
- ↑ Persoonlijke mededeling door Jan Soors 2011
- ↑ Brinkhurst, R.O. (1981). A contribution to the taxonomy of the Tubificinae (Oligochaeta: Tubificidae) Proc. Biol. Soc. Wash. 94(4): 1048-1067. details
- ↑ 9.0 9.1 9.2 Wolff, W.J. (2005). Non-indigenous marine and estuarine species in the Netherlands Zool. Meded. 79(1): 3-116. details Cite error: Invalid
<ref>tag; name "wolff2005" defined multiple times with different content Cite error: Invalid<ref>tag; name "wolff2005" defined multiple times with different content
