Blaasjeskrab

From Coastal Wiki
Revision as of 10:45, 18 August 2011 by LeenVandepitte (talk | contribs)
Jump to: navigation, search
Category:Revision


Blaasjeskrab

De blaasjeskrab Hemigrapsus sanguineus kwam oorspronkelijk enkel voor in de noordwest Pacifische regio, maar werd via schepen - in ballastwater of op de romp - naar Europa gebracht. De soort werd voor het eerst in Europa waargenomen in 1999 in Frankrijk en Nederland. In 2006 is ze ook in België waargenomen in Knokke-Heist en Nieuwpoort. De blaasjeskrab Hemigrapsus sanguineus en de verwante penseelkrab Hemigrapsus takanoi zijn heel talrijk aanwezig langs onze kust, zowel in het intergetijdengebied als dieper in zee. Er bestaat geen twijfel dat deze exoten onze plaatselijke systemen beïnvloeden, hoewel er nog geen sluitende studies zijn. Het zijn beiden predatoren van allerlei ongewervelden en ze treden in competitie met de inheemse krabbenfauna.




Foto door Annick Verween



Wetenschappelijke naam

Hemigrapsus sanguineus de Haan, 1835


Oorspronkelijke verspreiding

De blaasjeskrab Hemigrapsus sanguineus leefde oorspronkelijk enkel langs de Oost-Aziatische kusten, van het Russische eiland Sachalin tot Taiwan [1][1].


Eerste waarneming in België

De eerste waarneming van de blaasjeskrab in het studiegebied vond plaats nabij Hoedekenskerke in het Nederlandse deel van de Westerschelde, op 13 augustus 2004. Hier werden op het ponton van de veerboot - tussen mosselen - 3 blaasjeskrabben aangetroffen [2][4]. In België werd op 20 juli 2006 – op een golfbreker in Knokke-Heist - voor het eerst een blaasjeskrab gevangen door spelende kinderen: gewapend met geopende mosselen aan een touwtje, oogstten de kinderen 150 strandkrabben (Carcinus maenas) en 1 vrouwelijke blaasjeskrab [3][2].


Verspreiding in België

Na de eerste waarneming in 2006 voorspelde men dat de blaasjeskrab in de erop volgende jaren algemeen zou worden aan Belgische kust [3][2]. Dit werd bekrachtigd toen de soort een maand later op verschillende plaatsen in Nieuwpoort werd verzameld, zowel onder de rotsblokken van een strandhoofd, als op het westelijke staketsel [4][3]. Anno 2008 bleek de blaasjeskrab inderdaad talrijk aanwezig over de hele kustlijn: de soort komt vooral voor in en rond havens - zoals in Nieuwpoort en Oostende - maar werd ook al waargenomen in de Oostendse Spuikom. Ook op de strandhoofden van Koksijde en Raversijde werd de soort al gezien, en zelfs langs de oevers van de Schelde is het geen onbekende [5][6]!

Verspreiding in onze buurlanden

De blaasjeskrab werd op Europees grondgebied ongeveer gelijktijdig in Frankrijk en Nederland gevonden. De eerste waarneming gebeurde op 21 augustus 1999 in de Nederlandse Oosterschelde. Acht dagen later werden in het Franse Le Havre voor het eerst blaasjeskrabben gesignaleerd. In Nederland werden dat jaar slechts 2 mannetjes gevonden gevolgd door 3 jaren zonder waarnemingen. In Le Havre daarentegen was de populatie al zo groot, dat men vermoedt dat de blaasjeskrab hier minstens reeds sinds 1998 aanwezig is [6][7]. Tegen 2008 had de blaasjeskrab zich over grootste deel van de Franse zijde van het Engelse kanaal verspreid [7][Dauvin et al 2009].

In Nederland duurde het tot april 2003 vooraleer er nieuwe exemplaren gesignaleerd werden, op de pier van de Hoek van Holland (aan de monding van de Maas, nabij Den Haag) [8][8]. Sinds 2004 wordt deze exoot regelmatig waargenomen in de Delta regio, voornamelijk in de Ooster- en Westerschelde [2][9][8][4,5,8].

De blaasjeskrab is sinds augustus 2001 ook geïntroduceerd in de Middellandse zee, meer specifiek aan de Adriatische kust [10][9], maar gezien dit tot op heden de enige waarneming is, lijkt de soort zich er niet permanent gevestigd hebben [7][Dauvin et al 2009]. Ondertussen breidde de blaasjeskrab zijn areaal in 2007 ook verder noordwaarts uit, tot in het zuidwesten van de Duitse Waddenzee [11][10].

De soort komt nu in Europa versnipperd voor in de regio tussen de Franse zijde van het Engelse kanaal en het Duitse Nedersaxen [7][Dauvin et al 2009].


Wijze van introductie

Men is er nog niet aan uit hoe deze soort aan de Europese kusten is terechtgekomen. Zoals bij vele soorten het geval is, kan ook deze soort onze kusten op verscheidene wijzen zijn binnengevallen. Ook kan men niet uitsluiten dat de soort onafhankelijke introducties gekend heeft, mogelijk op verschillende manieren. Zo kan het zijn dat er larven van de blaasjeskrab in het ballastwater van vrachtschepen getransporteerd werden. Ook is het mogelijk dat juveniele blaasjeskrabben die zich in de aangroeilaag op de romp van transportschepen verstopt hebben, aanleiding gaven voor enkele van de Europese populaties. Men vermoedt ook dat larven of juveniele krabben zich tussen de schelpen kunnen schuilhouden tijdens het transport van oesterbroed uit Japan. Transportschepen verklaren eerste waarnemingen nabij grote internationale havens, terwijl oesterimport de introducties nabij oesterkwekerijen kan verklaren [6][10][7, 9].

Een natuurlijke introductie via de Atlantische Oceaan vanuit de Verenigde Staten is onmogelijk. Onder optimale omstandigheden hebben de vrijlevende larven ongeveer dertig dagen nodig om zich tot krab te ontwikkelen, en deze ontwikkelingsperiode is gewoon te kort om de Atlantische oversteek te maken via zeestromingen [10][9].

Binnen Europa kan de soort zich vanuit reeds gevestigde populaties (bijvoorbeeld in Frankrijk) wel op natuurlijke wijze gaan uitbreiden naar omliggende gebieden, zowel noord- als zuidwaarts. Dit is misschien het geval voor de Belgische situatie, waar zowel introductie vanuit Frankrijk als vanuit de Ooster- of Westerschelde mogelijk is [3][6][2,7].


Redenen waarom deze soort zo succesrijk is in onze contreien

Blaasjeskrabben vind je vooral op beschutte plaatsen tussen rotsen, op strandhoofden en pieren, waar ze bescherming zoeken tegen golfwerking en natuurlijke vijanden. De talrijk aanwezige strandhoofden en pieren aan de Belgische kust vergemakkelijken bovendien de lokale verspreiding [3][12][2,11].

De blaasjeskrab leeft in de zone tussen de laag- en hoogwaterlijn, ook wel het intertidaal genoemd. Af en toe worden exemplaren teruggevonden in open water, maar dan steeds dichtbij de kust. De soort neemt echter ook de zone in boven de hoogwaterlijn (de ‘spatzone’ of het ‘hoog littoraal’) [1][13][1,12]. Deze spatzone komt enkel bij springtij en stormen onder water te staan. Het is een gebied vol gevaren, althans vanuit het standpunt van een mariene krab: predatoren liggen er op de loer en e zijn grote schommelingen in temperatuur, zoutgehalte en vochtigheid. Er is echter geen enkele lokale krabbensoort die in deze zone vertoeft en de blaasjeskrab kent er dan ook geen competitie [6][13][7,12].

De blaasjeskrab stelt weinig eisen aan zijn leefomgeving en kan zich gemakkelijk aanpassen. De soort verdraagt zowel lage als hoge temperaturen en zoutgehaltes. De krab voedt zich voornamelijk met plantaardig materiaal, maar verorbert ook zeepokken, vlokreeftjes, pissebedden, borstelwormen en mosselen [1][13][1,12].


Factoren die de verspreiding beïnvloeden


Effecten of potentiële effecten en maatregelen


Specifieke kenmerken


Weetjes

Een waaier aan bijnamen…


Een lekkernij, maar wildvangst is ten sterkste af te raden


Geraadpleegde bronnen

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 d'Udekem d'Acoz, C.; Faasse, M. (2002). De huidige status van Hemigrapsus sanguineus (De Haan, 1835) en H. penicillatus (De Haan, 1835) in de noordelijke Atlantische Oceaan, in het bijzonder in Nederland, met opmerkingen over hun biologie (Crustacea, Decapoda, Brachyura). Het Zeepaard 62(4): 101-115. details Cite error: Invalid <ref> tag; name "1a" defined multiple times with different content Cite error: Invalid <ref> tag; name "1a" defined multiple times with different content
  2. ↑ 2.0 2.1 Faasse, M. (2004). Opmars van de blaasjeskrab (Hemigrapsus sanguineus De Haan, 1835) in Nederland. Het Zeepaard 64(5): 143-144. details Cite error: Invalid <ref> tag; name "4a" defined multiple times with different content
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 d'Udekem d'Acoz, C. (2006). First record of the Asian shore crab Hemigrapsus sanguineus (De Haan, 1835) in Belgium (Crustacea, Brachyura, Grapsoidea). De Strandvlo 26(3): 74-82. details Cite error: Invalid <ref> tag; name "2a" defined multiple times with different content Cite error: Invalid <ref> tag; name "2a" defined multiple times with different content Cite error: Invalid <ref> tag; name "2a" defined multiple times with different content
  4. ↑ Nuyttens, F.; Versele, G.; Loones, M.-A. (2006). De aanwezigheid van de penseelkrab Hemigrapsus takanoi en de blaasjeskrab Hemigrapsus sanguineus in Nieuwpoort-Bad. De Strandvlo 26(3): 113-115. details
  5. ↑ Persoonlijke mededeling Francis Kerckhof, Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen; Departement Beheer van het Mariene Ecosysteem; Beheerseenheid Mathematisch Model Noordzee en Schelde-estuarium; Oostende (KBIN-BMM).
  6. ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 Breton, G.; Faasse, M.; Noël, P.; Vincent, T. (2002). A new alien crab in Europe: Hemigrapsus sanguineus (Decapoda: Brachyura: Grapsidae). J. Crust. Biol. 22(1): 184-189. details Cite error: Invalid <ref> tag; name "7a" defined multiple times with different content Cite error: Invalid <ref> tag; name "7a" defined multiple times with different content Cite error: Invalid <ref> tag; name "7a" defined multiple times with different content
  7. ↑ 7.0 7.1 7.2 Dauvin, J.-C.; Tous Rius, A.; Ruellet, T. (2009). Recent expansion of two invasive crabs species Hemigrapsus sanguineus (de Haan, 1835) and H. takanoi Asakura and Watanabe 2005 along the Opal Coast, France Aquat. Invasions 4(3): 451-465. details Cite error: Invalid <ref> tag; name "Dauvinetal2009" defined multiple times with different content Cite error: Invalid <ref> tag; name "Dauvinetal2009" defined multiple times with different content
  8. ↑ 8.0 8.1 Campbell, S.; Nijland, R. (2004). De Blaasjeskrab, Hemigrapsus sanguineus (De Haan, 1835), voor het eerst op het Nederlandse strand. Het Zeepaard 64(2): 40-44. details Cite error: Invalid <ref> tag; name "8a" defined multiple times with different content
  9. ↑ Nijland, R.; Faasse, M. (2005). Meer vindplaatsen van blaasjeskrab Hemigrapsus sanguineus (De Haan, 1835) in Nederland. Het Zeepaard 65(5): 151-152. details
  10. ↑ 10.0 10.1 10.2 Schubart, C.D. (2003). The east Asian shore crab Hemigrapsus sanguineus (Brachyura: Varunidae) in the Mediterranean Sea: an independent human-mediated introduction. Sci. Mar. (Barc.) 67(2): 195-200. details Cite error: Invalid <ref> tag; name "9a" defined multiple times with different content Cite error: Invalid <ref> tag; name "9a" defined multiple times with different content
  11. ↑ Obert, B.; Herlyn, M.; Grotjahn, M. (2007). First records of two crabs from the North West Pacific Hemigrapsus sanguineus and H. takanoi at the coast of Lower Saxony, Germany. Waddensea Newsletter 33:21-22.
  12. ↑ Lohrer, A.M.; Fukui, Y.; Wada, K.; Whitlatch, R.B. (2000). Structural complexity and vertical zonation of intertidal crabs, with focus on habitat requirements of the invasive Asian shore crab, Hemigrapsus sanguineus (de Haan). J. Exp. Mar. Biol. Ecol. 244: 203-217. details
  13. ↑ 13.0 13.1 13.2 McDermott, J.J. (2000). Natural history and biology of the Asian Shore Crab Hemigrapsus sanguineus in the Western Atlantic: a review, with new information, in: Pederson, J. (Ed.) (2000). Marine bioinvasions: Proceedings of a conference January 24-27, 1999. MIT Sea Grant College Program, 00(2): pp. 193-199. details Cite error: Invalid <ref> tag; name "12a" defined multiple times with different content Cite error: Invalid <ref> tag; name "12a" defined multiple times with different content
Retrieved from "https://www.coastalwiki.org/w/index.php?title=Blaasjeskrab&oldid=37836"