Knorrepos

From Coastal Wiki
Revision as of 11:25, 26 September 2011 by LeenVandepitte (talk | contribs) (→‎<span style="color:#00787A">Redenen waarom deze soort zo succesrijk is in onze contreien</span>)
Jump to: navigation, search
Category:Revision


Knorrepos
De knorrepos Micropogonias undulatus komt oorspronkelijk enkel voor aan de oostkusten van het Amerikaanse continent, waar het één van de meest algemene bodemvissen is. Door deze levenswijze nabij de bodem is het weinig waarschijnlijk dat de soort op eigen houtje de Atlantische oceaan wist over te steken. Zo kan transport in ballastwater van schepen aan de oorsprong van een introductie in Europa gelegen hebben. De knorrepos is sinds 1998 in lage aantallen aanwezig in Nederland en België.


Foto: Heessen, Henk



Wetenschappelijke naam

Micropogonias undulatus (Linnaeus, 1766)


Oorspronkelijke verspreiding

De knorrepos Micropogonias undulatus komt oorspronkelijk voor aan de oostkust van de Verenigde Staten en in de Golf van Mexico (noordwestelijke en zuidwestelijke Atlantische Oceaan). Er leeft tevens een populatie aan de Atlantische kusten van Zuid-Brazilië en Noord-Argentinië [1][1].


Eerste waarneming in België

De knorrepos werd voor de eerste keer in België waargenomen op 17 augustus 1998. Een garnaalvisser haalde een onvolwassen visje boven voor de kust van Oostende, maar wist niet welke soort het betrof [2,3][2][3].


Verspreiding in België

De soort is nog maar drie keer waargenomen in Belgische wateren [1][1]. Na een eerste waarneming in 1998 in Oostende [2][2] werd het visje een tweede keer gezien in oktober 2001 in de Zeeschelde, voor Antwerpen [3][3]. Vier jaar later - op 24 augustus 2005 - was het opnieuw een garnaalvisser die een knorrepos voor de kust opviste. Dit was de derde - en voorlopig laatste - waarneming van deze soort in Belgische wateren [1][1].

Men is het niet eens over het al dan niet gevestigd zijn van de knorrepos in onze wateren. Enerzijds typeert ICES (International Council for the Exploration of the Sea) de permanente vestiging van deze soort als “onzeker” in hun rapport van 2006 [1][1]. Anderzijds stellen een aantal wetenschappers dat het heel erg waarschijnlijk is dat de knorrepos permanent voorkomt in sommige Belgische havens en/of riviermondingen. Om dit aan te tonen hebben wetenschappers de gehoorsteentjes (otolieten) van de gevonden jonge vissen onderzocht. Deze vertonen - net als bij bomen - groeiringen waaraan men de leeftijd van een vis kan bepalen. Als vissen in ongunstige omstandigheden leven, bijvoorbeeld tijdens transport in ballastwater van een schip en met weinig voedsel voorhanden, dan is hun groei vertraagd en is dit ook te zien in de op dat moment aangemaakte ringen van de gehoorssteentjes. Dit was echter niet het geval. Daaruit konden wetenschappers afleiden dat de gevonden exemplaren hier werden geboren [3,4][3][4]. Het is op basis van deze resultaten dat de soort als gevestigd wordt beschouwd en dus in de niet-inheemse soortenlijst voor Belgische mariene wateren werd opgenomen.


Verspreiding in onze buurlanden

Ook in Nederland zijn er slechts drie waarnemingen bekend. Deze dateren van oktober 2003 - één exemplaar in de oostelijke Waddenzee – en van oktober 2004, toen twee exemplaren in het Noordzeekanaal gevonden werden. De waarnemingen zijn telkens gedocumenteerd dankzij vissers: zij vingen de soort, wisten niet onmiddellijk waarmee ze te maken hadden en zochten advies bij specialisten [3][3]. Het waren net zoals in België telkens jonge vissen.


Wijze van introductie

Een aantal wetenschappers stelt dat alle knorrepossen die in West-Europa werden waargenomen, moeten toegekomen zijn als (post-) larvale stadia of als jonge vissen in het ballastwater van schepen [5][5]. Het is voor een kustgebonden bodembewonende vissoort niet evident om zelfstandig de Atlantische oceaan over te steken. Anderen zijn dan weer van mening dat de soort zich hier waarschijnlijk al voortplant, ondermeer in het Noordzeekanaal. Dit is het kanaal tussen Amsterdam en IJmuiden. De jonge dieren die we hier zien zouden dan afstammen van ouders die daar rondzwemmen [3][3].


Redenen waarom deze soort zo succesrijk is in onze contreien

Totnogtoe werden slechts een zeer beperkt aantal waarnemingen verricht in onze streken. Dit belet echter niet dat de knorrepos in de (nabije?) toekomst algemener wordt. De knorrepos is een bodemgebonden kustsoort [2][2] met een brede tolerantie voor zoutgehalte en temperatuur en kan daardoor op veel plaatsen kan gedijen (= eurytoop) (Schafler et al 2009 MEPS)[6]. Onze estuaria - bijvoorbeeld de Schelde - zijn met hun grote waaier aan leefgebieden of habitats dan ook heel geschikt voor deze exotische vissoort.


Factoren die de verspreiding beïnvloeden

TEKST


Effecten of potentiële effecten en maatregelen

TEKST


Specifieke kenmerken

TEKST


Weetjes

TITEL

TEKST


Geraadpleegde bronnen

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 ICES Advisory Committee on the Marine Environment (2006). Working Group on Introductions and Transfers of Marine Organisms (WGITMO) 16–17 March 2006 Oostende, Belgium. ICES Committee Meetings Documents, 2006 (ACME: 05). ICES: Copenhagen, Denmark. 330pp. details Cite error: Invalid <ref> tag; name "one" defined multiple times with different content Cite error: Invalid <ref> tag; name "one" defined multiple times with different content Cite error: Invalid <ref> tag; name "one" defined multiple times with different content
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 Rappé, G. (2002). Eerste vangst van Micropogonias undulatus (Linnaeus, 1766), een Amerikaanse vis, in Belgische en Europese wateren. De Strandvlo 22(3-4): 119-121. details Cite error: Invalid <ref> tag; name "two" defined multiple times with different content Cite error: Invalid <ref> tag; name "two" defined multiple times with different content
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 Dekker, W.; Daan, N.; Heesen, H.; van der Heij, W. (2005). De knorrepos Micropogonias undulatus (L.), een nieuwe vissoort in Nederland. De Levende Natuur 106(2): 66-67. details Cite error: Invalid <ref> tag; name "three" defined multiple times with different content Cite error: Invalid <ref> tag; name "three" defined multiple times with different content Cite error: Invalid <ref> tag; name "three" defined multiple times with different content Cite error: Invalid <ref> tag; name "three" defined multiple times with different content
  4. ↑ Kerckhof, F.; Haelters, J.; Gollasch, S. (2007). Alien species in the marine and brackish ecosystem: the situation in Belgian waters. Aquatic Invasions 2(3): 243-257. details
  5. ↑ Stevens, M.; Rappé, G.; Maes, J.; Van Asten, B.; Ollevier, F. (2004). Micropogonias undulatus (L.), another exotic arrival in European waters. Journal of Fish Biology 64(4): 1143-1146. details
  6. ↑ Schaffler, J.J.; Reiss, C.S.; Jones, C.M. (2009). Spatial variation in otolith chemistry of Atlantic croaker larvae in the Mid-Atlantic Bight Mar. Ecol. Prog. Ser. 382: 185-195. details
Retrieved from "https://www.coastalwiki.org/w/index.php?title=Knorrepos&oldid=39078"