Difference between revisions of "Gewone slingerzakpijp"

From Coastal Wiki
Jump to: navigation, search
(→‎<span style="color:#00787A">Wijze van introductie</span>)
(→‎<span style="color:#00787A">Redenen waarom deze soort zo succesrijk is in onze contreien</span>)
Line 81: Line 81:
 
===<span style="color:#00787A">Redenen waarom deze soort zo succesrijk is in onze contreien</span>===
 
===<span style="color:#00787A">Redenen waarom deze soort zo succesrijk is in onze contreien</span>===
  
−
TEKST
+
De gewone slingerzakpijp heeft zijn succes te danken aan het feit dat de soort niet echt kieskeurig is in het vinden van een vasthechtingsplaats. Deze zakpijp kan zich vasthechten aan een varieteit van materialen, gaande van scheepsrompen tot drijvende voorwerpen, maar kan zich ook vasthechten op levende organismen, zoals mosdiertjes, schelpen en wieren (Faasse & De Blauwe 2002a)<ref name=faassea> </ref>. Nadat de zakpijp zich heeft vasthecht aan een organisme, kan het deze ook gemakkelijk overgroeien. Hierdoor kan de zakpijp de dominante soort worden op harde substraten (http://www.exoticsguide.org/species_pages/b_violaceus.html 16/07/2009)<ref>http://www.exoticsguide.org/species_pages/b_violaceus.html 22/06/2011</ref>, en mogelijk de inheemse paarse geleikorst Botryllus schlosseri in zekere mate verdringen (Gittenberger & Moons, corrected proof 2011)<ref name=gittenberger2011> </ref>.
 +
 
 +
Naast seksueel, kan deze exoot zich ook aseksueel, door knopvorming voortplanten (Saito et al. 1981)<ref name=saito1981> </ref>, wat ook een rol speelt in zijn succes.
  
 
<P>
 
<P>
 
<BR>
 
<BR>
 
<P>
 
<P>
−
 
  
 
===<span style="color:#00787A">Factoren die de verspreiding beïnvloeden</span>===
 
===<span style="color:#00787A">Factoren die de verspreiding beïnvloeden</span>===

Revision as of 15:29, 27 September 2011

Category:Revision


Gewone slingerzakpijp
De gewone slingerzakpijp Botrylloides violaceus is een kolonievormende zakpijp die voordien enkel terug te vinden was in het noordwesten van de Stille Oceaan. Getransporteerd via scheepsrompen of vastgehecht op levende mariene organismen kwam de soort naar Europa vóór 1998, waar ze zich verder verspreidde door vasthechting op plezierjachten. Gevestigde kolonies van deze zakpijp werden langs onze kust voor de eerste keer waargenomen in 2004, in de haven van Zeebrugge. Opvallend is dat één kolonie altijd uniform gekleurd is - dit gaat van paars over geel tot oranje, terwijl verschillende kolonies verschillend gekleurd kunnen zijn.


Foto: NAAM



Wetenschappelijke naam

Botrylloides violaceus Oka, 1927


Oorspronkelijke verspreiding

De gewone slingerzakpijp komt oorspronkelijk uit het noordwesten van de Stille Oceaan, nabij Japan (Saito et al. 1981)[1].


Foto: Bruno Van Bogaert

Eerste waarneming in België

De eerste waarneming in ons studiegebied vond plaats in 2000, toen werd deze zakpijp waargenomen in de jachthaven van Breskens, nabij de monding van de Westerschelde. Het ging meteen al om meer dan honderd kolonies (Faasse & De Blauwe 2002a)[2].

Op 12 juni 2004 echter werd de gewone slingerzakpijp teruggevonden op pontons in de Zeebrugse jachthaven (De Blauwe en Dumoulin 2009)[3].

De allereerste waarneming in België dateert echter van 15 september 2003, wanneer er exemplaren van deze zakpijp werden aangetroffen op de romp van een jacht dat voor een reinigingsbeurt op de kade stond. Aangezien het schip zowel langs de Nederlandse als de Belgische kust had gevaren, waardoor herkomst van het gevonden exemplaar onzeker was, werd dit niet als eerste officiële waarneming voor België aanvaard (De Blauwe & Dumoulin 2009)[3].


Verspreiding in België

Al een maand na de vondsten in de Zeebrugse jachthaven in 2004 werden op dezelfde locatie al vele kolonies in diverse kleuren gevonden. Tot heden werd deze soort in België enkel aangetroffen in Zeebrugge (De Blauwe & Dumoulin 2009)[3].

In ons studiegebied kan de gewone slingerzakpijp eveneens worden aangetroffen in de Nederlandse Westerschelde, van de monding tot voorbij Vlissingen (Gittenberger & Moons, corrected proof 2011)[4].


Verspreiding in onze buurlanden

De waarneming in Europa dateert van mei 1991 in Venetië, Italië. Er wordt geschat dat de soort er 1 tot 2 jaar eerder geïntroduceerd werd (pers. com. Riccardo Brunetti )[5].

In Nederland werd in 1999 een kleine rode zakpijpkolonie – in een mosselkwekerij in Zijpe (Noord-Holland) – gefotografeerd. Mogelijk ging het hier reeds om de gewone slingerzakpijp (Gittenberger et al 2007)[6]. In het daaropvolgende jaar in 2000 werd deze zakpijp waargenomen in de jachthaven van Breskens, nabij de monding van de Westerschelde (Faasse & De Blauwe 2002a)[2]. Ook in de jachthaven van Yerseke, in de Oosterschelde werden in 2002 al meer dan duizend kolonies gevonden (Faasse & De Blauwe 2002b)[7].

Vervolgens is de soort ook het Grevelingenmeer binnengedrongen (Gittenberger 2007)[6] en in 2009 werd B. violaceus voor het eerst in de Waddenzee aangetroffen (Gittenberger et al., 2010)[8].

Een onderzoek uit 2004 in het zuiden van Engeland bracht aan het licht dat de gewone slingerzakpijp ook hier al wijdverspreid was. Deze talrijke aanwezigheid wordt ook gemeld in Bretagne, Frankrijk (Arenas et al. 2006)[9].

Gezien men telkens een groot aantal kolonies aantreft, vermoedt men dat de eerste vestiging telkens al vroeger plaatsvond. Hierdoor is het niet meteen duidelijk waar en wanneer deze zakpijp voor het eerst in Europa geïntroduceerd werd. Ook verwarring met een inheemse zakpijp, Botrylloides leachii, zorgde voor een late herkenning van de gewone slingerzakpijp in Europa (Arenas et al. 2006, Faasse & De Blauwe 2002a, Gittenberger, 2007)[9][2][6].


Wijze van introductie

Introductie in Europa vond hoogstwaarschijnlijk plaats door vasthechting op scheepsrompen of via vasthechting op levende mariene organismen, zoals schelpdieren (Faasse & De Blauwe 2002a)[2].


Redenen waarom deze soort zo succesrijk is in onze contreien

De gewone slingerzakpijp heeft zijn succes te danken aan het feit dat de soort niet echt kieskeurig is in het vinden van een vasthechtingsplaats. Deze zakpijp kan zich vasthechten aan een varieteit van materialen, gaande van scheepsrompen tot drijvende voorwerpen, maar kan zich ook vasthechten op levende organismen, zoals mosdiertjes, schelpen en wieren (Faasse & De Blauwe 2002a)[2]. Nadat de zakpijp zich heeft vasthecht aan een organisme, kan het deze ook gemakkelijk overgroeien. Hierdoor kan de zakpijp de dominante soort worden op harde substraten (http://www.exoticsguide.org/species_pages/b_violaceus.html 16/07/2009)[10], en mogelijk de inheemse paarse geleikorst Botryllus schlosseri in zekere mate verdringen (Gittenberger & Moons, corrected proof 2011)[4].

Naast seksueel, kan deze exoot zich ook aseksueel, door knopvorming voortplanten (Saito et al. 1981)[1], wat ook een rol speelt in zijn succes.


Factoren die de verspreiding beïnvloeden

TEKST


Effecten of potentiële effecten en maatregelen

TEKST


Specifieke kenmerken

TEKST


Weetjes

TITEL

TEKST


Geraadpleegde bronnen

  1. ↑ 1.0 1.1 Saito, Y.; Mukai, H.; Watanabe, H. (1981). Studies on Japanese compound styelid ascidians: 2. A new species of the genus Botrylloides and redescription of B. violaceus Oka. Publ. Seto Mar. Biol. Lab. 26(4-6): 357-368. details Cite error: Invalid <ref> tag; name "saito1981" defined multiple times with different content
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Faasse, M.; De Blauwe, H. (2002). De exotische samengestelde zakpijp Botrylloides violaceus Oka, 1927 in Nederland (Ascidiacea: Pleurogona: Styelidae). Het Zeepaard 62(5): 136-141. details Cite error: Invalid <ref> tag; name "faassea" defined multiple times with different content Cite error: Invalid <ref> tag; name "faassea" defined multiple times with different content Cite error: Invalid <ref> tag; name "faassea" defined multiple times with different content Cite error: Invalid <ref> tag; name "faassea" defined multiple times with different content
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 De Blauwe, H.; Dumoulin, E. (2009). De zeefauna en -flora uit de jachthaven van Zeebrugge, in het bijzonder de fouling-organismen van drijvende pontons. De Strandvlo 29(2): 41-63. details Cite error: Invalid <ref> tag; name "blauwe2009" defined multiple times with different content Cite error: Invalid <ref> tag; name "blauwe2009" defined multiple times with different content
  4. ↑ 4.0 4.1 Gittenberger, A.; Moons, J.J.S. (2011). Settlement and possible competition for space between the invasive violet tunicate Botrylloides violaceus and the native star tunicate Botryllus schlosseri in The Netherlands Aquat. Invasions 6(4(In Press). details Cite error: Invalid <ref> tag; name "gittenberger2011" defined multiple times with different content
  5. ↑ Persoonlijke mededeling door dr. Riccardo Brunetti op 27 juni 2011
  6. ↑ 6.0 6.1 6.2 Gittenberger, A. (2007). Recent population expansions of non-native ascidians in The Netherlands J. Exp. Mar. Biol. Ecol. 342(1): 122-126. details Cite error: Invalid <ref> tag; name "gittenberger2007" defined multiple times with different content Cite error: Invalid <ref> tag; name "gittenberger2007" defined multiple times with different content
  7. ↑ Faasse, M.; De Blauwe, H. (2002). Naschrift bij het artikel over de zakpijp Botrylloides violaceus. Het Zeepaard 62(5): 150. details
  8. ↑ Gittenberger, A.; Rensing, M.; Stegenga, H.; Hoeksema, B. (2010). Native and non-native species of hard substrata in the Dutch Wadden Sea Ned. Faunist. Meded. 33: 21-76. details
  9. ↑ 9.0 9.1 Arenas, F.; Bishop, J.D.D.; Carlton, J.T.; Dyrynda, P.E.J.; Farnham, W.F.; Gonzalez, D.J.; Jacobs, M.W.; Lambert, C.; Lambert, G.; Nielsen, S.E.; Pederson, J.A.; Porter, J.S.; Ward, S.; Wood, C.A. (2006). Alien species and other notable records from a rapid assessment survey of marinas on the south coast of England. J. Mar. Biol. Ass. U.K. 86(6): 1329-1337. details Cite error: Invalid <ref> tag; name "arenas2006" defined multiple times with different content
  10. ↑ http://www.exoticsguide.org/species_pages/b_violaceus.html 22/06/2011
Retrieved from "https://www.coastalwiki.org/w/index.php?title=Gewone_slingerzakpijp&oldid=39376"