Difference between revisions of "Slijkgrascicade"

From Coastal Wiki
Jump to: navigation, search
(→‎<span style="color:#00787A">Oorspronkelijke verspreiding</span>)
(→‎<span style="color:#00787A">Oorspronkelijke verspreiding</span>)
Line 20: Line 20:
 
<P>
 
<P>
 
===<span style="color:#00787A">Oorspronkelijke verspreiding</span>===
 
===<span style="color:#00787A">Oorspronkelijke verspreiding</span>===
 +
 
Het oorspronkelijke verspreidingsgebied van de slijkgrascicade strekt zich uit langsheen de Amerikaanse oostkust, van Massachusetts tot Louisiana. Deze cicade is in dit gebied erg abundant en vormt er de belangrijkste herbivoor van het Amerikaans slijkgras, Spartina alterniflora  
 
Het oorspronkelijke verspreidingsgebied van de slijkgrascicade strekt zich uit langsheen de Amerikaanse oostkust, van Massachusetts tot Louisiana. Deze cicade is in dit gebied erg abundant en vormt er de belangrijkste herbivoor van het Amerikaans slijkgras, Spartina alterniflora  
 
<ref name = Wilson1982>Wilson, S.W. (1982). The planthopper genus ''Prokelisia'' in the United States (Homoptera: Fulgoroidea: Delphacidae) J. Kans. Entomol. Soc. 55(3): 532-546. [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=213611 details] </ref><ref name = Denno1985> Denno, R.F.; Douglas, L.W.; Jacobs, D. (1985). Crowding and host plant nutrition: Environmental determinants of wing-form in ''Prokelisia marginata'' Ecology 66(5): 1588-1596. [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=213596 details] </ref><ref name = Denno1987> Denno, R.F.; Schauff, M.E.; Wilson, S.W.; Olmstead, K.L. (1987). Practical diagnosis and natural history of two sibling salt marsh-inhabiting planthoppers in the genus Prokelisia (Homoptera: Delphacidae) Proc. Entomol. Soc. Wash. 89: 687-700. [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=213597 details] </ref> (Wilson 1982, Denno 1985, Denno 1987).
 
<ref name = Wilson1982>Wilson, S.W. (1982). The planthopper genus ''Prokelisia'' in the United States (Homoptera: Fulgoroidea: Delphacidae) J. Kans. Entomol. Soc. 55(3): 532-546. [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=213611 details] </ref><ref name = Denno1985> Denno, R.F.; Douglas, L.W.; Jacobs, D. (1985). Crowding and host plant nutrition: Environmental determinants of wing-form in ''Prokelisia marginata'' Ecology 66(5): 1588-1596. [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=213596 details] </ref><ref name = Denno1987> Denno, R.F.; Schauff, M.E.; Wilson, S.W.; Olmstead, K.L. (1987). Practical diagnosis and natural history of two sibling salt marsh-inhabiting planthoppers in the genus Prokelisia (Homoptera: Delphacidae) Proc. Entomol. Soc. Wash. 89: 687-700. [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=213597 details] </ref> (Wilson 1982, Denno 1985, Denno 1987).
Line 25: Line 26:
 
 
 
De slijkgrascidade werd opgenomen in de lijst van niet-inheemse soorten van het Belgisch deel van de Noordzee gezien het feit dat deze soort enkel kan gedijen op bepaalde soorten slijkgras <ref name =Grefstad2003>Grevstad, F.S.; Strong, D.R.; Garcia-Rossi, D.; Switzer, R.W.; Wecker, M.S. (2003). Biological control of ''Spartina alterniflora'' in Willapa Bay, Washington using the planthopper ''Prokelisia marginata'': agent specificity and early results Biol. Control 27(1): 32-42. [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=213180 details] </ref> (Grevstad 2003a), een plantengroep die typisch in intergetijdegebieden voorkomt <ref name =VanLanduyt2006> Van Landuyt, W.; Hoste, I.; Vanhecke, L.; Van Den Bremt, P.; Vercruysse, W.; de Beer, D. (Ed.) (2006). Atlas van de flora van Vlaanderen en het Brussels Gewest. Flo.Wer/Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek/Nationale Plantentuin van België: Brussel. ISBN 90-726-1968-4. 1007 pp. [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=170947 details] </ref> (Van Landuyt 2006).
 
De slijkgrascidade werd opgenomen in de lijst van niet-inheemse soorten van het Belgisch deel van de Noordzee gezien het feit dat deze soort enkel kan gedijen op bepaalde soorten slijkgras <ref name =Grefstad2003>Grevstad, F.S.; Strong, D.R.; Garcia-Rossi, D.; Switzer, R.W.; Wecker, M.S. (2003). Biological control of ''Spartina alterniflora'' in Willapa Bay, Washington using the planthopper ''Prokelisia marginata'': agent specificity and early results Biol. Control 27(1): 32-42. [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=213180 details] </ref> (Grevstad 2003a), een plantengroep die typisch in intergetijdegebieden voorkomt <ref name =VanLanduyt2006> Van Landuyt, W.; Hoste, I.; Vanhecke, L.; Van Den Bremt, P.; Vercruysse, W.; de Beer, D. (Ed.) (2006). Atlas van de flora van Vlaanderen en het Brussels Gewest. Flo.Wer/Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek/Nationale Plantentuin van België: Brussel. ISBN 90-726-1968-4. 1007 pp. [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=170947 details] </ref> (Van Landuyt 2006).
 +
<P>
 +
<BR>
 +
<P>
 +
===<span style="color:#00787A">Eerste waarneming in België</span>===
 +
 +
Nadat de slijkgrascicade op 20 augustus 2011 in Nederland nabij Tholen op Engels slijkgras ''Spartina townsendii'' var. ''anglica'' werd aangetroffen, besloot men om ook de Belgische slijkgraspopulaties te bemonsteren op de aanwezigheid van deze exoot. Naar aanleiding van deze bemonsteringcampagne werden in de Baai van Heist op 26 augustus 2011 enkele honderden exemplaren van de slijkgrascicade verzameld <ref name =Deblauwe2011>De Blauwe, H. (2011). De slijkgrascicade Prokelisia marginata (Hemiptera: Delphacidae), een exoot gebonden aan Engels slijkgras Spartina townsendii, verovert nu ook de Belgische kust De Strandvlo 31(3-4): 80-88. [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=211692 details] <ref>(De Blauwe 2011).
 +
Aangezien deze cicade het jaar voordien reeds zowel bij onze zuiderburen als bij onze noorderburen aangetroffen werd, vermoedt men dat de introductie van deze soort reeds in 2010 plaatsvond <ref name =Deblauwe2011/>(De Blauwe 2011).
 +
<P>
 +
<BR>
 +
<P>
 +
===<span style="color:#00787A">Verspreiding in België</span>===
 +
 +
In België werd de aanwezigheid van de slijkgrascicade reeds vastgesteld op de Engels slijkgraspopulaties aan de Baai van Heist, en het Zwin te Knokke <ref name =Deblauwe2011/>. Op de andere locaties waar zijn gastplant Engels slijkgras groeit (o.a. te Nieuwpoort en langs de Zeeschelde) werd hij voorlopig nog niet gemeld.
 +
 +
In het studiegebied komt de soort ook voor op het Engels slijkgras dat groeit langs de Westerschelde te Hoofdplaat, tussen Breskens en Terneuzen <ref name =Deblauwe2011/>.
 +
 +
<P>
 +
<BR>
 +
<P>
 +
 +
===<span style="color:#00787A">Verspreiding in onze buurlanden</span>===
 +
 +
De slijkgrascicade werd het voor het eerst in Europa aangetroffen in Portugal. In 1994 werden de eerste exemplaren in de Algarve streek vastgesteld. In 1998 volgden waarnemingen in Spanje en in 2004 in Slovenië (aan het Noorden van de Adriatische Zee) <ref name=Mifsut2010> Mifsud, D.; Cocquempot, C.; Mühlethaler, R.; Wilson, M.; Streito, J.-C. (2010). Other ''Hemiptera Sternorrhyncha'' (Aleyrodidae, Phylloxeroidea, and Psylloidea) and ''Hemiptera Auchenorrhyncha'', in: Roques, A. et al. (Ed.) (2010). Alien terrestrial arthropods of Europe. BioRisk, 4(1): pp. 511–552. [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=213606 details] </ref>(Mifsut 2010).
 +
Meer recent werd deze soort dichter bij huis gerapporteerd: in 2008 werd de slijkgrascicade in Engeland langs de kusten van de provincie Hampshire (Portsmouth) aangetroffen <ref name =Badmin2009>Badmin, J.; Witts, T. (2009). Cord-grass planthopper Prokelisia marginata (Hemiptera: Delphacidae) sweeps into Kent Br. J. Entomol. Nat. Hist. 22(4): 213-215. [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=213064 details]</ref> (Badmin 2009) en in 2009 in Frankrijk <ref name =Mifsut2010/>(Mifsut 2010). Op Engels slijkgras dat groeit langs de kusten van de Engelse provincie Kent (Dover) bleek deze soort in 2009 reeds algemeen voor te komen, hoewel hij er in 2007 nog niet aangetroffen werd. Dit toont aan dat de cicade zich zeer snel over de Engelse Zuidkust heeft verspreid <ref name =Badmin2009/>(Badmin 2009).
 +
Vervolgens werd deze soort in 2010 voor het eerst in Nederland vastgesteld waar hij onder meer gedijt langsheen de Oosterschelde <ref name =Deblauwe2011/> (De Blauwe 2011).
 +
  
  

Revision as of 12:56, 27 March 2012

Warning: Deze pagina wordt niet langer bijgewerkt. Meer recente info is te vinden op http://www.vliz.be/niet-inheemse-soorten


Slijkgrascicade
De slijkgrascicade is een Amerikaanse soort die oorspronkelijk gedijde op Amerikaans slijkgras (Spartina alterniflora) langsheen de oostkust van de Verenigde Staten. De eerste Europese waarneming van deze soort stamt uit 1994 in de Portugese Algarve streek. De slijkgrascicade bereikte België vermoedelijk in 2010, hoewel het tot 20 augustus 2011 duurde vooraleer hij er voor het eerst werd waargenomen. Mogelijk werd deze cicade via transport met slijkgrasbladeren in Europa geïntroduceerd. De slijkgrascicade komt exclusief voor op slijkgrassen en voedt zich met het voedingsrijke sap van deze planten. De slijkgrascicade werd langs de Amerikaanse westkust (Washington) uitgezet om het daar ingevoerde slijkgras biologisch te bestrijden.
Prokelisia marginata.jpg
Foto: Hans De Blauwe




Wetenschappelijke naam

Prokelisia marginata (Van Duzee, 1897)


Oorspronkelijke verspreiding

Het oorspronkelijke verspreidingsgebied van de slijkgrascicade strekt zich uit langsheen de Amerikaanse oostkust, van Massachusetts tot Louisiana. Deze cicade is in dit gebied erg abundant en vormt er de belangrijkste herbivoor van het Amerikaans slijkgras, Spartina alterniflora [1][2][3] (Wilson 1982, Denno 1985, Denno 1987). De slijkgrascicade wordt eveneens gemeld in geïsoleerde inter-getijdengebieden in Californië, aan de Pacifische kust [3] (Denno 1987). Hier komt hij eveneens op een andere slijkgrassoort voor, namelijk Spartina foliosa [1] (Wilson 1982). Er zijn echter sterke aanwijzingen dat deze Pacifische populaties recent (na de jaren 1970) vanuit de Amerikaanse oostkust geïntroduceerd werden [4] (Grevstad, Wecker & Strong 2004).

De slijkgrascidade werd opgenomen in de lijst van niet-inheemse soorten van het Belgisch deel van de Noordzee gezien het feit dat deze soort enkel kan gedijen op bepaalde soorten slijkgras [5] (Grevstad 2003a), een plantengroep die typisch in intergetijdegebieden voorkomt [6] (Van Landuyt 2006).


Eerste waarneming in België

Nadat de slijkgrascicade op 20 augustus 2011 in Nederland nabij Tholen op Engels slijkgras Spartina townsendii var. anglica werd aangetroffen, besloot men om ook de Belgische slijkgraspopulaties te bemonsteren op de aanwezigheid van deze exoot. Naar aanleiding van deze bemonsteringcampagne werden in de Baai van Heist op 26 augustus 2011 enkele honderden exemplaren van de slijkgrascicade verzameld Cite error: Closing </ref> missing for <ref> tag(Mifsut 2010). Meer recent werd deze soort dichter bij huis gerapporteerd: in 2008 werd de slijkgrascicade in Engeland langs de kusten van de provincie Hampshire (Portsmouth) aangetroffen [7] (Badmin 2009) en in 2009 in Frankrijk [8](Mifsut 2010). Op Engels slijkgras dat groeit langs de kusten van de Engelse provincie Kent (Dover) bleek deze soort in 2009 reeds algemeen voor te komen, hoewel hij er in 2007 nog niet aangetroffen werd. Dit toont aan dat de cicade zich zeer snel over de Engelse Zuidkust heeft verspreid [7](Badmin 2009). Vervolgens werd deze soort in 2010 voor het eerst in Nederland vastgesteld waar hij onder meer gedijt langsheen de Oosterschelde [9] (De Blauwe 2011).



  1. ↑ 1.0 1.1 Wilson, S.W. (1982). The planthopper genus Prokelisia in the United States (Homoptera: Fulgoroidea: Delphacidae) J. Kans. Entomol. Soc. 55(3): 532-546. details
  2. ↑ Denno, R.F.; Douglas, L.W.; Jacobs, D. (1985). Crowding and host plant nutrition: Environmental determinants of wing-form in Prokelisia marginata Ecology 66(5): 1588-1596. details
  3. ↑ 3.0 3.1 Denno, R.F.; Schauff, M.E.; Wilson, S.W.; Olmstead, K.L. (1987). Practical diagnosis and natural history of two sibling salt marsh-inhabiting planthoppers in the genus Prokelisia (Homoptera: Delphacidae) Proc. Entomol. Soc. Wash. 89: 687-700. details
  4. ↑ Grevstand, F.S.; Wecker, M.S.; Strong, D.R. (2010). Biological control of Spartina, in: Ayres, D.R. et al. (Ed.) (2010). Proceedings of the Third International Conference on Invasive Spartina, November 8-10, 2004, San Fransisco, California, USA. pp. 267-272. details
  5. ↑ Grevstad, F.S.; Strong, D.R.; Garcia-Rossi, D.; Switzer, R.W.; Wecker, M.S. (2003). Biological control of Spartina alterniflora in Willapa Bay, Washington using the planthopper Prokelisia marginata: agent specificity and early results Biol. Control 27(1): 32-42. details
  6. ↑ Van Landuyt, W.; Hoste, I.; Vanhecke, L.; Van Den Bremt, P.; Vercruysse, W.; de Beer, D. (Ed.) (2006). Atlas van de flora van Vlaanderen en het Brussels Gewest. Flo.Wer/Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek/Nationale Plantentuin van België: Brussel. ISBN 90-726-1968-4. 1007 pp. details
  7. ↑ 7.0 7.1 Badmin, J.; Witts, T. (2009). Cord-grass planthopper Prokelisia marginata (Hemiptera: Delphacidae) sweeps into Kent Br. J. Entomol. Nat. Hist. 22(4): 213-215. details
  8. ↑ Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Mifsut2010
  9. ↑ Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Deblauwe2011
Retrieved from "https://www.coastalwiki.org/w/index.php?title=Slijkgrascicade&oldid=44964"