Difference between revisions of "Ronde zakpijp"
(→<span style="color:#00787A">Oorspronkelijke verspreiding</span>) |
(→<span style="color:#00787A">Eerste waarneming in België</span>) |
||
| Line 34: | Line 34: | ||
===<span style="color:#00787A">Eerste waarneming in België</span>=== | ===<span style="color:#00787A">Eerste waarneming in België</span>=== | ||
| − | + | De eerste keer dat deze zakpijp effectief waargenomen en gerapporteerd werd, wordt beschreven in een verslag uit het midden van de 19de eeuw (Van Beneden 1847)<ref name=beneden1847>Van Beneden, P.-J. (1847). Recherches sur l'embryogénie, l'anatomie et la physiologie des Ascidies simples. Mémoires de l'Académie Royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique XX: 1-66, plates I-IV. [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=105131 details] </ref>. Dit beschrijft de massale aanwezigheid van de soort – onder het synoniem ''Ascidia ampulloides'' – in Oostende. | |
| + | Er circuleert echter ook een tekening uit 1762 waarop de afbeelding van een zakpijp – sterk gelijkend op de ronde zakpijp ''Molgula manhattensis'' – die groeit op de sluizen en in de dokken van het Dijkwater op het eiland Schouwen-Duiveland in Zeeland (Wolff 2005)<ref name=wolff2005> </ref>. Als dit correct is, dan is het niet uitgesloten dat de soort toentertijd ook al in de Vlaamse kusthavens van Nieuwpoort en Oostende aanwezig was (Laurent 1986)<ref name=laurent1986>Laurent, R. (1986). De havens aan de kust en aan het Zwin (doorheen oude plannen en luchtfoto's). Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de Provinciën. Catalogussen, 72pp. [http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=23616 details] </ref>. Deze tekening zou echter ook Molgula socialis kunnen betreffen (Persoonlijke mededeling Arjan Gittenberger 2011)<ref name=arjan>Personnlijke mededeling http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=person&persid=11025 Arjan Gittenberger] 2011 </ref>. | ||
<P> | <P> | ||
Revision as of 09:46, 28 September 2011
|
|
Ronde zakpijp
De ronde zakpijp Molgula manhattensis is al lange tijd aanwezig in Europa, langs de oostkust van Amerika en rond Australië. Sommige auteurs zijn er echter van overtuigd dat de Amerikaanse en Europese vormen van deze soort aparte soorten zijn en dat we daarom de ronde zakpijn in Europa niet als een exoot kunnen beschouwen. In België werd de ronde zakpijp voor het eerst waargenomen en gerapporteerd in het midden van de 19de eeuw in de haven van Oostende. Later vestigde de soort zich ook in de havens van Zeebrugge en Blankenberge. De soort zou hier terecht gekomen zijn door vasthechting op scheepsrompen.
|
Contents
- 1 Wetenschappelijke naam
- 2 Oorspronkelijke verspreiding
- 3 Eerste waarneming in België
- 4 Verspreiding in België
- 5 Verspreiding in onze buurlanden
- 6 Wijze van introductie
- 7 Redenen waarom deze soort zo succesrijk is in onze contreien
- 8 Factoren die de verspreiding beïnvloeden
- 9 Effecten of potentiële effecten en maatregelen
- 10 Specifieke kenmerken
- 11 Weetjes
- 12 Geraadpleegde bronnen
Wetenschappelijke naam
Molgula manhattensis (De Kay, 1843)
Oorspronkelijke verspreiding
Indien de ronde zakpijp Molgula manhattensis effectief in Europa geïntroduceerd werd, gebeurde de introductie vanuit de Atlantische kust van Noord-Amerika. Er wordt echter ook geopperd dat de ronde zakpijp die in Europa voorkomt verschilt van deze die in Noord-Amerika gevonden kan worden en daardoor als een andere, in Europa wel inheemse, soort (namelijk Molgula tubifera) beschouwd moet worden (Wolff 2005)[1]. De situatie wordt nog ingewikkelder doordat vele van de zakpijpen die langs de zuidkust van Engeland (Arenas et al. 2006)[2] en de Nederlandse Waddenzee (Gittenberger et al. 2010)[3] voorkomen en vroeger tot de ronde zakpijp gerekend werden, eigenlijk tot de eveneens inheemse soort Molgula socialis behoren (Arenas et al. 2006, Gittenberger et al. 2010)[2][3]. Recent genetisch onderzoek uit 2011 bevestigde dit laatste, maar kon geen uitsluitsel geven over het al dan niet inheems voorkomen van de ronde zakpijp Molgula manhattensis in Europa (Haydar et al. 2011)[4].
De ronde zakpijp is een aangroeisoort die zich vestigt op allerhande harde substraten (stenen, rotsen, wieren, hout, scheepsrompen, etc.), maar zich ook losjes kan hechten op een zandige bodem (Millar 1970)[5]. Deze soort komt voor van de laagwaterlijn tot maximum 90 meter diep (Millar 1970)[5].
Eerste waarneming in België
De eerste keer dat deze zakpijp effectief waargenomen en gerapporteerd werd, wordt beschreven in een verslag uit het midden van de 19de eeuw (Van Beneden 1847)[6]. Dit beschrijft de massale aanwezigheid van de soort – onder het synoniem Ascidia ampulloides – in Oostende. Er circuleert echter ook een tekening uit 1762 waarop de afbeelding van een zakpijp – sterk gelijkend op de ronde zakpijp Molgula manhattensis – die groeit op de sluizen en in de dokken van het Dijkwater op het eiland Schouwen-Duiveland in Zeeland (Wolff 2005)[1]. Als dit correct is, dan is het niet uitgesloten dat de soort toentertijd ook al in de Vlaamse kusthavens van Nieuwpoort en Oostende aanwezig was (Laurent 1986)[7]. Deze tekening zou echter ook Molgula socialis kunnen betreffen (Persoonlijke mededeling Arjan Gittenberger 2011)[8].
Verspreiding in België
TEKST
Verspreiding in onze buurlanden
TEKST
Wijze van introductie
TEKST
Redenen waarom deze soort zo succesrijk is in onze contreien
TEKST
Factoren die de verspreiding beïnvloeden
TEKST
Effecten of potentiële effecten en maatregelen
TEKST
Specifieke kenmerken
TEKST
Weetjes
TITEL
TEKST
Geraadpleegde bronnen
- ↑ 1.0 1.1 Wolff, W.J. (2005). Non-indigenous marine and estuarine species in the Netherlands. Zool. Meded. 79(1): 3-116. details Cite error: Invalid
<ref>tag; name "wolff2005" defined multiple times with different content - ↑ 2.0 2.1 Arenas, F.; Bishop, J.D.D.; Carlton, J.T.; Dyrynda, P.E.J.; Farnham, W.F.; Gonzalez, D.J.; Jacobs, M.W.; Lambert, C.; Lambert, G.; Nielsen, S.E.; Pederson, J.A.; Porter, J.S.; Ward, S.; Wood, C.A. (2006). Alien species and other notable records from a rapid assessment survey of marinas on the south coast of England J. Mar. Biol. Ass. U.K. 86(6): 1329-1337. details Cite error: Invalid
<ref>tag; name "arenas2006" defined multiple times with different content - ↑ 3.0 3.1 Gittenberger, A.; Rensing, M.; Stegenga, H.; Hoeksema, B. (2010). Native and non-native species of hard substrata in the Dutch Wadden Sea Ned. Faunist. Meded. 33: 21-76. details Cite error: Invalid
<ref>tag; name "gittenberger2010" defined multiple times with different content - ↑ Haydar, D.; Hoarau, G.; Olsen, J.L.; Stam, W.T.; Wolff, W.J. (2011). Introduced or glacial relict? Phylogeography of the cryptogenic tunicate Molgula manhattensis (Ascidiacea, Pleurogona Diversity Distrib. 17(1): 68-80. details
- ↑ 5.0 5.1 Millar, R.H. (1970). British ascidians, Tunicata: Ascidiacea: keys and notes for the identification of the species. Synopses of the British fauna (new series), 1. Academic Press: London, UK. ISBN 12-496650-0. 92 pp. details Cite error: Invalid
<ref>tag; name "millar1970" defined multiple times with different content - ↑ Van Beneden, P.-J. (1847). Recherches sur l'embryogénie, l'anatomie et la physiologie des Ascidies simples. Mémoires de l'Académie Royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique XX: 1-66, plates I-IV. details
- ↑ Laurent, R. (1986). De havens aan de kust en aan het Zwin (doorheen oude plannen en luchtfoto's). Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de Provinciën. Catalogussen, 72pp. details
- ↑ Personnlijke mededeling http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=person&persid=11025 Arjan Gittenberger] 2011
